Wielka Niedzwiedzica- Ursa Maior

Niedzwiedzica to gwiazdozbiór nieba północnego, a zarazem trzecia co do wielkości konstelacja nieba.  Liczba gwiazd dostrzegalnych nieuzbrojonym okiem: około 125. W Polsce jest widoczna przez cały rok.

                             Autor zdjęcia Akira Fujii

Siedem najjaśniejszych gwiazd, często niesłusznie utożsamianych z Wielką Niedźwiedzicą, a stanowiących tylko część gwiazdozbioru, tworzy charakterystyczny i łatwy do odszukania na niebie układ Wielkiego Wozu, którego „dyszel” jest jednocześnie „ogonem” niedźwiedzicy. Oś tylnych kół, łatwego do odnalezienia przez cały rok i o każdej porze nocy Wielkiego Wozu, wskazuje na położoną tuż obok bieguna niebieskiego Gwiazdę Polarną, pełniącą nie tylko w przeszłości ważną rolę w orientacji na niebie. Wielki Wóz jest w Polsce układem okołobiegunowym.

                             Autor zdjęcia Akira Fujii

W konstelacji Ursa Maior możemy wyszczególnić kilka ciekawych obiektów.

ε ALIOTH to niebieski olbrzym odległy o 82 lata świetlne i jasności 100 słońc. Średnica tego obiektu wynosi 6 mln km i jest to najjaśniejsza gwiazda w konstelacji Wielkiej Niedzwiedzicy. Temperatura na powierzchni tej gwiazdy wynosi 9 100 °C.. Alioth, Mizar, Merak, Phecda i Megrez powstały jednocześnie kilkaset milionów lat temu we wnętrzu mgławicy. Wszystkie położone są od 78 do 84 lat świetlnych.

ζ ALKOR I MIZAR tworzy na złamaniu „dyszla” Wielkiego Wozu układ wizualnie podwójny. Choć ta sprawa długo budziła wątpliwości, nowe obserwacje wskazują, że gwiazdy te są powiązane grawitacyjnie i stanowią układ sześciokrotny

Galaktyka HDF4-473.0  została odkryta za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a i jako jeden z najdalej położonych znanych obiektów niebieskich dokładniej zbadana przez największy teleskop świata na Hawajach. Przypuszcza się, że wiek wszechświata wynosi około 15 mld lat. Światło galaktyki HDF4-473.0 dotarło do nas po 14 mld lat. Oznacza to, że widzimy obecnie tę galaktykę w takim stanie, w jakim była po upływie miliarda lat od Wielkiego Wybuchu, skrzą się w niej najmłodsze gwiazdy, jakie narodziły się we wszechświecie. HDF4-473.0 . Odległość od tej galaktyki sięga 14 mld lat świetlnych a wielkość wynosi 10 tyś lat świetlnych. Znajdująca się na krańcu świata galaktyka umożliwia astronomom zawrotny skok w otchłań czasu.

GALAKTYKI M81 i M82  s a galaktykami spiralnymi odlagłymi o 12 mln lat świetlnych.  M81 znajduje się w odległości jedynie 150 tys. lat świetlnych od innej galaktyki należącej do katalogu Messiera – M82. Tą Galaktykę z naszego punktu obserwacyjnego widzimy z profilu. Messier 82 jest galaktyką burzy gwiazdowej, co oznacza, że zachodzi w niej intensywny proces powstawania nowych gwiazd

M97 jest jedną z bardziej złożonych mgławic planetarnych. Ma masę około 0,15 masy Słońca, masa jej gwiazdy centralnej to ok. 0,7 masy Słońca. Jasność tej gwiazdy wynosi 16m. Jasność wizualna mgławicy to 9,9m, a jej fotograficzna jasność wynosi 12m. System powstał około 6000 lat temu. Do jej zaobserwowania wystarcza teleskop o średnicy 10-12 cm, dobre warunki obserwacyjne (brak Księżyca i świateł miejskich) oraz nie za duże powiększenie. Teleskop o średnicy większej niż 15 cm pozwoli zauważyć w mgławicy dwie ciemne plamki wyglądające jak oczy sowy. To właśnie im mgławica zawdzięcza swoją nazwę.

M101 galaktyka spiralna ze słabym jądrem i bardzo rozwiniętymi ramionami w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedżwiedzicy. Jej jasność wynosi 7,9m[1], a jej rozmiary na niebie 24,5′ × 23,4′. Średnica M101 wynosi 170 000 lat świetnych, a jej masa jest w przybliżeniu równa 180 miliardom mas Słońca. Znajduje się w odległości 21 milionów lat świetlnych.Oddziaływanie pobliskich galaktyk zaburzyło kształt M101 i spowodowało rozciągnięcie w przestrzeni chmur gazu.

M109  znajduje się w odległości około 55 milionów lat świetlnych od Ziemi i oddala się z prędkością 1142 km/s. M109 należy do typu SBc. Galaktyka jest dobrym przykładem galaktyki spiralnej z poprzeczką. Od 2005 roku wiadomo, że Droga Mleczna jest podobna do M109. Do tej pory w galaktyce zaobserwowano jedną supernową, SN 1956A. Należała do typu Ia, osiągnęła jasność 12,3m. Odkryto ją 17 marca 1956.